تدبّر در قرآن از ديدگاه اهل‏بيت (ع)‌

سفارش ائمّه‏عليهم السلام به تدبّر در قرآن‏
اهل‏بيت‏عليهم السلام با بيان‏هاى متنوّع مردم را به تدبّر در آيات قرآن فراخوانده‏اند. گاه با كنايه و گاه به طور تصريح با الفاظى همچون: تدبّر، تفكّر، نظر، تأمّل و تفقّه، هدايت جويان كوى سعادت را به انديشيدن در آيات قرآن تشويق و ترغيب كرده‏اند. امام صادق‏عليه السلام مى‏فرمايد:
«إنَّ هذَالقُرآنِ فيهِ مَنارُالهُدى‏ وَ مَصابيحُ الدُّجى‏ فَلْيَجُلْ جالٍ بَصَرَهُ وِ نَفْتَحُ لِلضِّياءِ، نَظَرَهُ فَإنَّ التَّفَكَّرَ حَياةُ قلْبِ الْبَصيرِ كَما يَمْشىِ الْمُسْتَنيرُ فِى‏الظُّلُماتِ بِالنُّورِ16؛ همانا قرآن (كتابى) است كه در آن جايگاه نور هدايت و چراغ‏هاى شب تار است. پس شخص تيزبين بايد كه در آن دقّت نظر كند و براى پرتوش نظر خويش را بگشايد. زيرا كه انديشه كردن، زندگانى و مايه حيات قلب بينا است. چنانكه آنكه جوياى روشنايى است، در تاريكى‏ها به سبب نور راه پيمايد.»

ادامه نوشته

تدبّر در قرآن از ديدگاه اهل‏بيت (ع)‌

ابزار و شرايط تدبّر در قرآن‏

تلاوت‏
گرچه تلاوت، شرط كافى براى تدبّر در قرآن نيست ولى رعايت آداب آن، از لوازم فهم مقاصد و پيام‏هاى قرآن كريم مى‏باشد.

تكرار آيات‏
تكرار آيات، در شرايط مناسب روحى، در تعميق تدبّر بسيار مؤثّر است؛ چرا كه هيچ گفتار و كردارى نيست مگر اينكه اثر مستقيم بر روى روح دارد و هرچه آن اقوال و اعمال تكرار شوند، آن اثرات تكرار و تشديد مى‏شوند. از اين رو، ائمّه‏عليهم السلام برخى از آيات قرآن كريم، كه بارِ معرفتى بيشترى دارند و صفتى از صفات الهى را بيان مى‏كنند را تكرار مى‏كردند. همان طورى كه در احوال امام صادق‏عليه السلام آورده‏اند كه آن حضرت آيه «مالك يوم الدّين» را بسيار تكرار مى‏كرد.28 و گاه برخى آيات را طورى با توجّه و تأمّل تكرار مى‏كرد كه گويى هم اكنون آن را از زبان نازل كننده آن مى‏شنود. از اين رو، آن حضرت در چنين حالاتى متأثّر مى‏شد.29

ادامه نوشته

تدبّر در قرآن از ديدگاه اهل‏بيت (ع)‌

تدبّر در قرآن از ديدگاه اهل‏بيت (ع)‌

على كرجى‌

---

قرآن كريم مهم‏ترين و كامل‏ترين كتاب آسمانى براى هدايت انسان به سوى كمال واقعى است كه از سوى خدا بر پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم نازل شده است.1 چرا كه قرآن كريم، تجلّى علم الهى در روى زمين است.2 و بر اين اساس، مسلّماً ايمان به محتوا و اعتقاد به هدايت بخشى آن و ارتباط با مضامين بلند آن، بهره‏مندى از علم الهى در جهت سعادت و فلاح ابدى انسان را در پى دارد.

اما اهل‏بيت عصمت و طهارت‏عليهم السلام كه چهره ديگر علم الهى هستند، طبعاً واجد همه حقائق قرآن و به منزله روح آن كتاب مقدّس الهى هستند. از اين رو برظاهر و باطن، تفسير و تأويل، محكم و متشابه و عامّ و خاصّ قرآن كريم آگاهى كامل دارند؛ بلكه آن حضرات، مكمّلان، مترجمان و بيان كنندگان واقعى آن جلوه بارز علم الهى نيز هستند. همان طورى كه وقتى «سُدَيْر» از راويان حديث، از امام باقرعليه السلام در مورد جايگاه امامان‏عليهم السلام نسبت به هدايت مردم و نقش سازنده آنان سؤال مى‏كند كه: «شما كيستيد؟» آن حضرت مى‏فرمايد:
«نَحْنُ خُزَّانُ عِلمِ‏اللَّهِ وَ نَحنُ تَراجِمَةُ وَحْىِ‏اللّهِ»3؛ ما (اهل‏بيت) خزينه‏هاى دانش خداوند و بيان كنندگان وحى الهى هستيم.»

ادامه نوشته

سؤالات جوانان (۱۳) چرا والدین به فرزندان خود اعتماد ندارند؟‌

بسم الله الرحمن الرحیم

سؤال: علت این­ که بیشتر خانواده ها به دخترهای خود اعتماد ندارند چیست؟ و چگونه می توان اعتماد آن­ها را بیشتر جلب کرد؟

جواب: خواهرم! نمی­ توان همه ­ی مراقبت­ های والدین را حمل بر بی­ اعتمادی کرد. والدین وظیفه دارند از فرزندان خود که امانت­ های الهی هستند مراقبت داشته باشند تا در معرض گناه و معصیت و نیز در دام شیادان قرار نگیرند. مخصوصا وقتی والدین اوضاع برخی از جوان­ ها و نوجوان­ ها را مشاهده می­ کنند، در مورد نور دیده­ ی خود، احساس خطر بیشتری کرده و تلاش می­ کنند به گونه­ ای رفتار کنند که فرزندانشان در این دام ها قرار نگیرند. بنابراین با این مطلبی که گفته شد مراقبت والدین کاملا به جا و منطقی است و فرزندان به خاطر این مراقبت­ ها باید از والدین خود قدر دانی و تشکر هم داشته باشند.

البته گاهی اوقات ممکن است خود نوجوان کاری کرده باشد که موجب شده باشد والدینش به او اطمینان نداشته باشند. در این صورت بهترین کار آن است که کارهای گذشته­ ی خود را ترک کرده و دیگر به دنبال آن کارها نرود.