ندای وحی

حضرت امیرالمومنین علیه السلام فرمود: بارالها گریزی نیست از این كه زمین تو از حجت بر مخلوقات خالی نباشد كه آنان را به دینت هدایت كند و علم تو را به آنها آموزش دهد ... رسولان الهی هادیان امتند. نیل انسان ها به سوی سعادت، کمال و بندگی به واسطه ی ایشان صورت می گیرد. ایشان مظهر انسان کامل هستند. خداوند آنها را برانگیخت تا علاوه بر راهنمایی و هدایتگری امت، الگویی باشند برای آنانی که خواهان صعود به مراتب بالای انسانی اند.

گرچه ایشان واسطه ی هدایتگری اند و هدایت خلایق از طریق ایشان صورت می گیرد اما هدایت اصلی به دست خدا است چنانکه خداوند در قرآن کریم خطاب به پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: «إِنَّكَ لا تَهْدی مَنْ أَحْبَبْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ یهْدی مَنْ یشاءُ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدین؛(الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج2، ص210، ح2) در حقیقت، تو هر كه را دوست دارى نمى‏توانى راهنمایى كنى، لیكن خداست كه هر كه را بخواهد راهنمایى مى‏كند، و او به راه‏یافتگان داناتر است.» هدایت تنها به خواست الهی صورت می گیرد و خداوندِ دانا تنها شایستگان را هدایت می نماید.
از آنجا که انسان موجودی پر توان و پر استعداد است حیات واقعی اش هنگامی است که بتواند از استعدادها و قابلیت های ذاتیش بهره گیرد و در غیر این صورت میان او و دیگر مخلوقات تفاوتی نیست. در حقیقتانسان آن هنگام که در مسیر هدایت الهی قرار می گیرد زنده می شود و زندگی می نماید و تمایزش با دیگر مخلوقات نمایان می گردد. هدایت انسان و زندگی بخشی به او آنقدر عظیم است که به تعبیر قرآن و به تفسیر معصوم (علیه السلام) هر آنکس که بتواند تنها یک نفر را در مسیر هدایت الهی قرار دهد گویی تمام انسان ها را حیات بخشیده است .

«عَنْهُ عَنْ عَلِی بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ فُضَیلِ بْنِ یسَارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی كِتَابِهِ- وَ مَنْ‏ أَحْیاها فَكَأَنَّما أَحْیا النَّاسَ جَمِیعاً- قَالَ مِنْ حَرَقٍ أَوْ غَرَقٍ قُلْتُ فَمَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ ضَلَالٍ إِلَى هُدًى قَالَ ذَاكَ تَأْوِیلُهَا الْأَعْظَم‏ ؛(همان، ج9(چاپ دارالحدیث)، ص410، ح8232)
به نقل از فضیل بن یسار: از امام باقر علیه السلام درباره آیه « و هر كس، كسى را زنده كند، چنان است كه همه مردم را زنده كرده است» سوال كردم، حضرت فرمود: یعنى از سوختن و غرق شدن نجات بخشد. عرض كردم: كسى كه دیگرى را از گمراهى به راه راست در آورد چه؟ فرمود: این مصداق بزرگتر (عالیتر) آیه است.» از این رو است که رسول خدا (صلوات الله علیه) خطاب به امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند: «وَ ایمُ اللَّهِ لَأَنْ یهْدِی اللَّهُ عَلى‏ یدَیكَ‏ رَجُلًا خَیرٌ لَكَ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَیهِ الشَّمْسُ وَ غَرَبَتْ، وَ لَكَ وَلَاوُهُ‏ یا عَلِی؛( شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج11، ص398) اگر خداوند كسى را به دست تو هدایت كند برایت بهتر است از آنچه آفتاب بر آن طلوع و غروب مى كند ؛ و تو بر شخص هدایت شده ولایت دارى ، اى على ».
آری؛ حیات بخشی به انسان ها و قرار دادن ایشان در مسیر سعادت و عبودیت در حقیقت محقق شدن هدف الهی است از خلقت انسان و بدین سبب این امر از هر آنچه در عالم هستی است ارزشمندتر است. از آنجا که امر هدایتگری انسان ها تا بدین اندازه مهم و حیاتی است در آیین مقدس اسلام بر فریضه ی امر به معروف و نهی از منکر تاکید بسیار شده است. تا آنجا که در کلام الله مجید این فریضه ی الهی در کنار نماز و زکات آمده است و در احادیث بسیاری از معصومین (علیهم السلام) به این مهم پرداخته شده است. در واقع امر به معروف و نهی از منکر، واجبی است که به موجب آن فرد در مسیر عبودیت و بندگی قرار می گیرد. امام محمد باقر(علیه السلام) می فرمایند: امر به معروف و نهی از منکر، دو خصلت از خصلت های خداوند می باشند، هر کس آن دو را یاری کند، خداوند او را عزیز و آقا گرداند و هر کس آن دو را خوار نماید، خداوند او را خوار و ذلیل گرداند. از آنجا که خداوند هدایتگر است و بندگان را در مسیر عبودیت هدایت می نماید این دو خصلت از خصلت های خدای سبحان شمرده شده و آنانکه در مسیر عبودیت گام بر میدارند در تلاش اند تا با انجام این فریضه ی الهی، مظهر صفات خدای سبحان گردند.