فلسفه تقليد

از منظر قرآن و اسلام، تقليد به دو نوع تقسيم مى شود الف: تقليد پسنديده ب: تقليد ناپسند. تقليد در احكام شرعى رجوع به متخصص واهل خبره و از بالاترين مصاديق تقليد پسنديده است؛ يعنى، همان گونه كه همه عقلاى عالم در هر رشته و صنعت و علمى نزد متخصص و اهل خبره آن رشته مى روند؛ مثلا براى اطلاع از نوع بيمارى به پزشك رجوع مى كنند؛ براى آشنايى از احكام دين و حلال و حرام و واجب و مستحب وظيفه دارند به متخصص آن؛ يعنى، عالمى كه عمرى را در فهميدن اين احكام از قرآن و روايات زحمت كشيده رجوع نمايند واين كار از نظر عقلا نه تنها تقليد كوركورانه نيست، بلكه بسيار ستايش مى شود. تقليد ناپسند و كوركورانه؛ يعنى، انسان بدون آگاهى و دليل منطقى و عقلى از راه و رسم فرد يا قومى پيروى كند، مانند بت پرستان كه وقتى پيامبران به آن ها مى گفتند چرا در مقابل اين مجسمه هاى چوبى و سنگى كه هيچ نفعى ندارند و ضررى هم از شما بر طرف نمى كنند سجده مى كنيد، مى گفتند ما مى ديديم پدرانمان اين را عمل مى كردند ما هم از آن ها پيروى مى كنيم؛ (و اِذا قيلَ لَهُمُ اتَّبِعوا ما اَنزَلَ اللّهُ قالوا بَل نَتَّبِعُ ما وجَدنا عَلَيهِ آبائَنا)^[1]؛^[2]اين همان تقليد كوركورانه است كه عقل و منطق آن را رد مى كند، يا مانند بعضى غرب زده هاى امروز كه به مجرد اين كه يك اروپايى لباسى را پوشيد يا كارى را انجام داد بدون فكر از آن ها پيروى مى كنند.

ادامه نوشته