پاسخ به سؤالات/ مقام ملائکه بالاتر است یا مقام پیامبران الهی؟
بسم الله الرحمن الرحیم
سؤال از اقای راهی
باسلام و احترام؛
بنده ی حقیر با جنابعالی در مورد فرشتگان بحث خواهم کرد؛ اما خیلی مفصل است ؟
نظر بنده این است که مقام فرشتگان، بالاتر از مقام انسان و حتی بالاتر از مقام انبیای الهی است.
* در قرآن کریم و حکیم راجب جنس و هویت فرشتگان بحث نشده است؛ اما در قرآن کریم ایمان به وجود فرشتگان شرط لازم مسلمانی و دینداری است و بعضی از کارها و اوصاف آن ها را نیز بیان فرموده است.
آیات مربوط به : ایمان به وجود ملائکه برای مسلمان لازم و واجب است. به طوری که ایمان به ملائکه در ردیف ایمان به الله متعال قرار گرفته به طوری که همیشه بعد از ایمان به الله متعال ایمان به ملائکه مطرح می شود و بعد از آن ایمان به کتب و ایمان به انبیاء. آیه ی شریفه ی ۱۷۷ و ۲۸۵ سوره مبارکه ی البقره، آیه ی شریفه ی ۱۳۶ سوره ی مبارکه النّساء
«لبسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَى الْمالَ عَلى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبى وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السَّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذینَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ» (بقره، آیۀ۱۷۷)
«آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَ قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصیرُ» (بقره، آیۀ۲۸۵)
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْکِتابِ الَّذی نَزَّلَ عَلى رَسُولِهِ وَ الْکِتابِ الَّذی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً» (نساء، ایۀ۱۳۶)
با توجه به توضیح چند سطر اول؛ سؤال : چرا ملائکه مستقیماً بعد از ایمان به الله متعال و قبل از ایمان به انبیاء به کار رفته است ؟
با عرض پوزش بعد از جوابی که یصح السکوت علیه باشد بحث رو ادامه خواهم داد ….
جواب
سلام بر شما
جهت تأخیر در پاسخگویی عذرخواهی می کنم.
شما در استدلالتان فرمودید که: چون در برخی از ایات قرآن کریم، ایمان به ملائکه، بعد از ایمان به خدای متعال بیان شده، پس نتیجه گرفته می شود که ملائکۀ الهی مقامی برتر از مقام پیامبران دارند.
این مطلب در صورتی صحیح است که
اولا: توجیه دیگری برای این تقارن وجود نداشته باشد.
ثانیا: این تقارن همیشگی باشد و خلاف آن را در جای دیگری مشاهده نکنیم.
ثالثا: در متون دینی، دلیلی بر برتری انبیاء پیدا نکنیم.
توضیح:
۱ ـ یکی از شرایط تمام بودن استلال شما این است که این روند در همۀ آیات قرآن طی شده باشد. با مراجعه به برخی دیگر از آیات قران می بینیم که ایمان به پیامبر و رسولان الهی، بعد از ایمان به خداوند ذکر شده است:
به عنوان نمونه در این آیه شریفه امده است:
وَ لَوْ کانُوا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ النَّبِیِّ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِیاءَ وَ لکِنَّ کَثیراً مِنْهُمْ فاسِقُونَ» (مائده، ایۀ۸۱)
در این آیۀ شریفه هم می بینید که با ادات حضر «انما» می فرماید: مؤمنین، تنها کسانی هستند که ایمان به خدا و رسول او دارند.
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذا کانُوا مَعَهُ عَلى أَمْرٍ جامِعٍ لَمْ یَذْهَبُوا حَتَّى یَسْتَأْذِنُوهُ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَأْذِنُونَکَ أُولئِکَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ فَإِذَا اسْتَأْذَنُوکَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ» (نور، آیۀ۶۲)
۲ ـ اما چرا در این آیات شریفه ایمان به ملائکۀ الهی، قبل از ایمان به رسولان الهی ذکر شده است؟ پاسخ به این سؤال، راه گشای خوی برای شما خواهد بود.
علتش این است که تا ایمان به ملائکه (که حاملان وحی هستند) نداشته باشیم، نمی توانیم ایمان به کتاب الهی، رسولان الهی و ره آورد آن ها (خبر از معاد) داشته باشیم. یعنی ایمان به ملائکه، مقدمۀ ایمان به کتاب و رسول است.
حال آیا می توان نتیجه گرفت که هر مقدمۀ ای، شرافت بیشتری بر ذی المقدمه دارد؟!
قطعا چنین نیست. به عنوان مثال: وضو، مقدمۀ نماز است. به همین دلیل وقتی بناست که صحبت از وضو و نماز باشد، حتما ابتدا از وجوب وضو صحبت می شود و سپس حرف از وجود نماز به میان می آید.
اما آیا با این اوصاف، می توان ادعا کرد که وضو مهمتر و ارزشمندتر از نماز است؟!
به نظر ما، علت مقدم شدن ایمان به ملائکه بر ایمان به رسولان الهی، همین چیزی است که ذکر شد.
اگر سخن را ما قبول نداشته باشید، حداقل می توان گفت که برای مقدم شدم ملائکه بر پیامبران دو احتمال وجود دارد. حتما می دانید که «إذا جاء الاحتمال، بطل الاستدلال». شما در صورتی می توانید بر مبنای احتمال خود قضاوت کنید که توانایی داشته باشید، احتمال ما را باطل کنید.
۳ ـ متکلمین شیعه، بر خلاف متکلمان معتزلی، معتقد هستند که مقام انبیای الهی، بالاتر از مقام فرشتگان است.
دلیل: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمین»؛ «خداوند، آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را بر جهانیان برترى داد» (آل عمران، آیۀ۳۳)
وجه استدلال: خدای متعال، پیامبرانی را نام می برد که آن ها را بر “عالمین” برتری داده است. امام معنای عالمین چیست و گسترۀ شمول آن تا به کجاست.
عالمین، جمع عالَم (بر وزن فاعل) است و معنای آن، چیزی است که به واسطۀ آن علم حاصل می شود. بنابراین، عالمین، بر تمامی موجودات اصلاق می گردد. مانند «عالم وجود». عالمین، شامل عالم انسان ها، عالم دنیا و آخرت، عالم فرشتگان و سایر عوالم هستی است.
پس با توجه به قرآن کریم، پیامبران یاد شده، از تمام عوالم هستی بالاتر هستند و بر تمامی آن ها شرافت و برتری دارند.
البته برای اثبات برتری انبیای الهی بر فرشتگاه دلایل و مطالب دیگری هم وجود دارد، که لازم به گفتن نیست و مطالب ذکر شده کفایت می کند
موفق باشید.
جواب
جواب
جواب
جواب
این وبلاگ جهت بسط وگسترش فرهنگ قرآنی وترویج آن ایجاد گردیده است امید است که بتوانیم گامهای موثر در جهت اعتلاء فرهنگ قرآنی برداریم لذا از تمامی شما عزیزان استدعا دارم مرا دراین حرکت خداپسندانه مساعدت ویاری نمایید متشکرم.