پژوهنده پس از تلاش در مسير حق و فهم آن اكنون در مقام پذيرش آن قراردارد پژوهنده‌اي كه در تحقيق خود به وجود مبدء و حلقة وصل اين دو يعني نبوت رسيد اكنون نوبت آن است كه حرمت مبدء را نگاه دارد و به دستورات حيات بخش او عمل كند، درست در همين نقطه است كه ايمان و كفر معنا مي‌يابد و بحث تكليف به ايمان در اين جا مطرح مي‌شود. مؤمن كسي است كه در مقابل مبدء سرخضوع به زير مي‌آورد و نتيجة تحقيق علمي خود را در عمل تحقق بخشد و كافر كسي است كه حق فهميده شده را مي‌پوشاند و برخلاف علم خود قدم بر مي‌دارد.[8]امام علي ـ عليه السلام ـ در جمله‌اي كوتاه اسلام را تسليم در مقابل حقيقت معرفي مي‌كند: «الاسلام هو التسليم».[9]براي مطالعه بيشتر رجوع كنيد به: 1. طباطبايي، محمدحسين، ترجمه الميزان، ج 2، ص 523 تا 526، مترجم سيد محمد باقر موسوي همداني، دفتر انتشارات اسلامي، چ 5، 1374. 2. مكارم شيرازي و ديگران، تفسير نمونه، ج 2، ص 278 تا 284، دار الكتب الاسلاميه، چ 22. قال علي ـ عليه السّلام ـ :
اصل الانسان لُبّه؛ اصل و حقيقت انسان جان اوست. (بحار الانوار، ج 1، ص 82، ح 2)

[1] . بقره، 256.

[2] . ر.ك: مجله كيان، ش 46، ص 16.

[3] . طباطبايي، محمد حسين، تفسير الميزان، ج 2، ص 343.

[4] . مطهري، مرتضي، جهاد، ص 35، انتشارات صدرا، چ هفتم، 1373.

[5] . ر.ك: مجله كلام اسلامي، ش 41، ص 117 تا 126.

[6] . بقره، 281.

[7] . عنكبوت، 69.

[8] . ر.ك: مجله كلام اسلامي، ش 42، ص 76 تا 84.

[9] . نهج البلاغه، حكمت 125، ص 491، فيض الاسلام.