کم فروشی!
کم فروشی!
لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ (أعراف: 85)
از اموال مردم چيزى نكاهيد!
یک جمله معروف هست که میگه: تو سر مال نزن!
تو سر مال نزن! وقتی می خواهی جنسی را بخری از ارزش آن کم نکن و وقتی می خواهی همان جنس را بفروشی بیخود ارزشش را بالا نبر! عادل باش!
آدمها اگر موقع فروختن خودشان را جای خریدار بگذارند و موقع خریدن خودشان را جای فروشنده بگذارند و آنچه برای خود می پسندند برای دیگران بپسندند اینقدر بی انصافی نمی کنند.
انسانی که اسلام تربیت می کند انسانی است که در همه امور زندگی اش عادل است. و از طرفی زرنگ هم هست, نه کلاه سر کسی می گذارد و نه می گذارد کسی کلاهش را بردارد.
هر جنسی که مورد معامله قرار می گیرد, عیبهایی دارد و حُسنهایی. فروشنده و خریدار باید هنگام معامله به خوب و بد جنسی که می خرند واقف بوده و مطلع باشند.
انسان مؤمن مثل خداوند است. خداوند هیچ ظلمی در حق بندگانش نمی کند, ذره ای از خوبیها و بدیهای انسانها را بدون پاسخ نمی گذارد. هر چند خوبیها را چندین برابر پاداش داده و بسیاری از بدیها را بخشیده و آن قسمتی را هم که نبخشد به اندازه خود آن گناه مجازات می کند نه بیشتر.
مؤمن همچنان که عیب خودش را بیشتر از عیب دیگران می بیند, عیب جنسی را هم که می خواهد بفروشد بیشتر از جنسی که بخرد می بیند و به فرد مقابل اطلاع می دهد.
قرآن در ادامه آیه مورد بحث می فرماید: در زمین فساد نکنید! یعنی وقتی مردم منصفانه معامله نکنند این باعث می شود تا روابط انسانها سامان نیابد و همه چیز به هم بخورد.
قسمت زیادی از فساد در زمین به روابط اقتصادی مردم بر می گردد. ظلم و ستمی که انسانها در معاملاتشان می کنند موجب ستمهای زیاد دیگری می شود.
جالب است بدانی که این آیه بیان کننده قسمتی از توصیه های حضرت شعیب است. قوم شعیب (مردم «ايكه» و «مدين») در يك منطقه حساس تجارى بر سر راه كاروانهايى كه از حجاز به شام، و از شام به حجاز و مناطق ديگر رفت و آمد مىكردند قرار داشتند.
مىدانيم اين قافلهها در وسط راه، نيازهاى فراوانى پيدا مىكنند كه گاهى مردم شهرهايى كه در مسير قرار دارند از اين نيازها حد اكثر سوء استفاده را مىكنند، اجناس آنها را به كمترين قيمت مىخرند و اجناس خود را به گرانترين قيمت مىفروشند.
گاه بر اجناسى كه مىخرند هزار عيب مىگذارند، و جنسى را كه در مقابل آن مىفروشند صد گونه تعريف مىكنند، و هنگام وزن و پيمانه جنس خود را دقيقا مىسنجند و گاه كمفروشى مىكنند ولى جنس ديگران را با بى اعتنايى وزن مىنمايند و گاهى بيشتر از مقدار لازم برمىدارند، و چون طرف مقابل به هر حال محتاج و نيازمند است ناچار است به تمام اين مسائل تن در دهد!