ندای وحی

قدرت تشخیص
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً (أنفال: 29)
ای آنانی که ایمان آورید اگر پرهیزگار باشید خداوند به شما نیروی فرقگذاری می دهد!

تشخیص قارچ سمی از قارچ غیر سمی کار سختی است, نه؟ و یا تشخیص شیر سالم از شیر فاسد آن هم سخت است! البته سختی تشخیص دلیل بر این نمی شود که راهی برای آن نباشد. می توان این تشخیص را داد منتها نیازمند به دانش است.
کار علم و دانش همین است که انسان بتواند کار درست و یا فکر صحیح را تشخیص دهد. هر کسی دانش کمتری داشته باشد در تشخیص امور دچار اشتباه می شود.
خب حالا سؤال اینجاست که علم می تواند چاسخ همه سؤالات را بدهد و انسان را در تشخیص همه امور موفق کند؟
بعضی مسائل به ظاهر کوچک است که درست و غلط بودن به راحتی و با دانش های موجود تعیین نمی شود مثلا ما همه می دانیم شوخی مناسب به این است که کسی از شوخی ما آزرده نشود, خب حالا از جکا بفهمیم طرف مقابل ما با این شوخی آزرده می شود یا خیر؟
و یا مثلا یه کم بیشتر غذا خوردن برای سلامتی ما مضر است یا نه؟ این درست که پرخوری و کم خوری هر دو غلط است ولی مرز بین ایندو آیا برای همه مشخص است؟
و یا مثلا خواهش کردن از دیگران تا کجا درست است؟ پاسخ این است که تا انسان ذلیل و خوار نشود. ولی کسی که مقداری متکبر و خودبزرگ بین است زودتر از دیگران احساس ذلت و خواری می کند. خب تشخیص این که این احساسی که الان فردی در خودش حس می کند آیا همان خواری است که باید از آن اجتناب کند و یا احساس کبر است که نباید به آن توجه کند, کار ساده ای نیست.
همیشه نمی توان بین همه چیز مرزی مشخص را تعیین نمود. از طرفی نیاز به این مرز هم هست. پس باید چه کرد؟
راهش این است که از خداوند کمک خواست تا خودش در وقت لازم به ما این دانش و آگاهی را بدهد که مسائل را به درستی تشخیص بدهیم.
خداوند برای این که کمکمان کند شرطی تعیین نموده است. او فرموده هر وقت شما نسبت به آنچه می دانید عمل کردید, من شما را نسبت به آنچه نمی دانید آگاه خواهم نمود. مثلا در باره شوخی نامناسب آنجایی که واقعا تشخیص دادی شوخی نامناسب است, باید از شوخی نمودن پرهیز کنی تا خداوند در جایی که تشخیص شوخی مناسب از نامناسب سخت است کمکت کند.
اصولا خداوند در باره همه نعمتهایش اینگونه رفتار می کند مثلا اگر کسی پولی را که دارد درست خرج کند خداوند به مالش برکت داده و آن را زیاد می کند ولی اگر اسرفا کند روزی اش را کم خواهد نمود. و هم چنین اگر از آبرویش درست استفاده کند بر عزّت و آبرویش نزد دیگران می افزاید و الا او را رسوا نموده و بی آبرویش می سازد.
علم هم این طور است. اگر انسانها نسبت به علومی که دارند پایبند باشند خداوند علم آنها را زیاد خواهد نمود و الا از آن کاسته و آنها در تشخیص امور بیشتر دچار سرگردانی خواهد نمود.
خدایا بر علممان بیافزای که سخت به آن محتاجیم!