پنج صفت ویژه مؤمنان(بخش اوّل)

پنج صفت ویژه مؤمنان(بخش اوّل)

«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ»  الإنفال/۲

در آیات گذشته به تناسب موضوعی که در أمر غنایم میان بعضی از مسلمانان روی داده بود سخن از پرهیزگاری و ایمان به میان آمد، در این آیه و آیه بعد، برای تکمیل موضوع به پنج صفت از صفات برجسته مؤمنان اشار کرده که سه صفت آن دارای جنبه معنوی و باطنی است و دو صفت دیگر جنبه عملی و خارجی دارد. سه صفت اوّل عبارتند از: احساس مسؤلیّت، تکامل ایمان، و توکّل؛ و دو صفت دیگر عبارتند از: ارتباط با خدا، و ارتباط و پیوند با خلق خدا. نخست می فرماید:

«مؤمنان تنها کسانی هستند که هر گاه نام خدا برده شود، دلهایشان ( به خاطر درک عظمت او و احساس مسؤلیّت در پیشگاهش) ترسان می گردد»

(إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ)

(وجل) حالت ترسی است که به انسان دست می دهد و سرچشمه آن یکی از دو چیز است: یا درک مسؤلیّتها، و یا درک عظمت مقام پروردگار و توجه به وجود او.

آنگاه دومّین صفت آنها را چنین بیان می کند: همواره در مسیر تکامل پیش می روند و لحظه ای آرام ندارند « و هنگامی که آیات او بر آنان خوانده می شود ایمانشان فزون تر می گردد »

(وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا)

سومین صفتشان این است که: «تنها بر پروردگارشان توّکل دارند»

(وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ)

مفهوم «توّکل»، خودسازی و بلند نظری و عدم وابستگی به دیگران و ژرف نگری است. استفاده از عالم اسباب جهان طبیعت و حیات، عین توّکل به خداست، زیرا هر تأثیری که در این اسباب وجود دارد به خواست خدا و به إراده اوست.

 

 

 

منبع: برگزیده تفسیر نمونه، جلد دوم